Geeraar: Toloow daaya colaada

"Ta danbaysa xasuustoo.
Taloow daaya colaada."

War taloow is dishoo.
Isku daawo furtoo.
Iblays baan idin daaree.

Ta danbeeta xasuustoo toloow daaya colaada.

Hadii aad is dishaanoo.
Diracyadii hableheena.
Diga xaadh marisaan.
Dux maxaad helaysaanoo.
Idin daafici doona.

Ta danbeeta xasuustoo toloow daaya colaada.

Duulalkii hore ee,
Dukum daakum noqdee,
Kibray ee damac qooqay,

Samuud waa la duleeyoo,
Caadna looba darnaayoo,
La daad xooryey fircoonoo,
Qaaruun la dabreeyoo,
Abuu jahal la duryoo,
Laga diiray naftii,

Koofil waa la danqaabshay,
Daraawiishi haleeshay,
Daamankay jabiyeen,

Tataarkii dunidoo dhan
Soo dilaanshay dhamaan
Maalinbaa laga deegay
Dibir looga hor leexday

Daacis waa ka qabraa.
Is dooxeen mahadhooyin.
Duleedada is wadheen.

Qadaafi waa la daguugay.
Dacay bay ku qabteenoo.
Darbadii ku dhacaysay.
Dameer baadi la moodyoo.
Duurkaas baa lagu xooray.

Ladnaantaa dacartaa lohoo.
Kibirku waa dulmi waynoo.
Illaah baa ka digaayoo.
Daliil aayado keenoo.
Rasuulkaa (scw) ka dardaarmay.
Ta danbaysa xasuustoo taloow daaya colaada.

Idinkoo isku diina
duriyadii odaygii iyo
isku diir ka yimaaday.
Duul walaalo ah sheegta.
Maxaa keenay dagaalkiyo.
Dirirtaa curanaysa.
Ta danbasa xasuustoo taloow daaya colaada.

Hawdkii waa laga dayrin.
Taleex daaba warkeeda.
Dabkaa laysku sitaayoo.
Degel baa ka hulaaqay.
Digadaa gubanaysa.
Ta danysa xasuustoo toloow daaya colaada.

Colaad dayro ka keenay.
Roobku soo di,i maayo.
Durduradu waa go,ayaan.
Duunyadu waa tagaysaa.
Dadku waa taran gaaban.
Daacuun weeye xumaan leh.
Ta danbaysa xasuustoo.
Toloow daaya colaada.

Qoom haduu isku duubmin.
Aayihiyo danahooda.
Daacad ay u ahaanin.
Dariiq ay wada qaadin.
Dayuuskaa dhaca doonin.
Dabin kii u dhigaaya.
Iska dayrin xumaanta.
Maatadooda daryeelin.
Iyagaa la dabaayoo.
La dagaa aragoodoo.
Dabar dhuuxyo la saarinoo.
Daamur baa lagu uuminoo.
Dab naaray ku dhacaane.

Ta danbaysa xasuustoo toloow daaya colaada.

Dalan baabi kuwii ah,
Iska diida samaanta,
Dadkalaa xukumaayoo,
Dadkalaa xukumaayoo,
Duub wayn bay u xidhaanoo,
Cashuur bay u diraanoo,
Aakhirkay dal dalaane,

Ta danbaysa xasuustoo.
Toloow daaya colaada.

Ninka daar cidla taaga,
Yidhi waan ku dulseexan,
Cidkaleeto ma doonin,
Isagaa doqon liitee,

Wax kastoo idin doorin,
Magaciina dulayna,
Dib waa kii ka xumaadee,

Ta danbaysa xasuustoo.
Toloow daaya colaada.

Negeeye Xirsi

2014kii ayuu abwaanka curiyay geerarka. 

Taxanaha Ramadaanka: Sheekadii 24-aad (sheekooyin ka Qur'aan ka)

Sheekadii Nabi Yacquub.

Sheekada Nabi Yacquub si faahfaahsan Qur'aan ka u gu ma soo aroorin, sidaa darteed waxaa la ga soo guuriyey kutubta Taariikhda iyo kuwa laqbada Qur'aan ka. Yacquub ayaa maalin maalmaha ka mid ah soo ag joogsaday abbihii oo ah; nin duqoobay, oo jilcay, oo sida qaanso u soo gotay. Markaasuu ku yidhi "waxaan kaaga ashkatoonayaa walaalkay Ciisuu, oo maalin walba ii goodiya, ii na dhaarta. Tan iyo maalintii uu arkay in aad indho jacayl ah i gu eegayso ii na ducaynaso. Tan iyo maalintii uu arkay in aad ii saadaalisay warso badan, boqortooyo la ka la dhaxlo iyo nolol barwaaqaad. Maalintaa la ga bilaabo walaalkay Ciisuu waxa uu ii quudhi waayey ducadaada, hadal xun, hiif iyo haaraan ayuu tan iyo maalintaa ila dabajoogaa, illaa uu xumaaday xadhiidhkii na ga dhexeeyey ee walaalnimo. Intaa ka sokoow, waxa uu iigu faanaa labada dumar ah ee uu qabo, ee uu reer Kancaan ka guursaday, waxa uu ii gu taag sheegtaa warasada timaadada u dhalan doonta ee aniga nolosha iyo risiqaba i gu ciili doonta. Abboow waxaan kuu gu soo dacwooday si aad noo ka la saarto, adigoo adeegsanaya garaadka wanaagsan ee uu Eebbe kuu gu deeqay".

Nabi Isxaaq ayaa kolkaa yidhi " Maandhoow, waad aragtaa madaxaygii sida uu u cadaaday, waad aragtaa in aanan awood hayn oo noqday coomir duqoobay. Waxa aan ka cabsi qabaa dhimashadayda kadib in walaalkaa si badheedh ah kuu colaadiyo. waa nin itaal iyo xoog na ku dheer, xididkiis na ku tiirsan. Waxa aan ku gu la talalin lahaa in aad u sadcaasho {Fadaam Aaraan} oo ka mid ah arlada Ciraaq. Waxaa halkaa ku dhaqan abtigaa Laabaan ina Batwiin, gabdhihiisa midood guurso, markaas na waxa aad heli doontaa gobanimada iyo awoodda aad u baahantahay. Sidaas markaad yeesha na halkan ku soo noqo, waxa aan kuu filayaa warso ta walaalkaa ka fiican, ka na dhawrsoo. Eebbe ha ku ilaaliyo oo ha ku dhawro."

Erayadaasi waxa ay ahaayeen erayo uu xasilooni ka helay barbaarka Yacquub ahi, waxa ay ahaayeen erayo markii uu u gu baahida badnaa dhegihiisa ku soo dhacay, laabta na u dejiyey. Wuxuu u hiyi kacay dalkii awoowayaasha iyo aabbayaasha iyo halkuu reerkoodu ka soo askumay. Ilmo kulul isaga oo ay ka daadanayso ayuu aabbe iyo hooyo saagootiyey, iyana waxa ay ku saadeen duco tii u gu fiicnayd..

Sheekooyinka Qur'aanka waxaa qoray M. A. Jaadalmawlaa. Waxaa na soomaaliyeeyey A. F. C Idaajaa.

Soonqaad suubban
La soco qaybaha kale.

Negeeye Xirsi

Xikmado Goosgoos Ah: Abwaan Negeeye (qeybtii 1aad)

Sayid Maxamed AHUN oo aan xalay is aragnay ayaa i gu yidhi

"Beenta ugu weyn ee la inoo ku sheekeeyey, waa waxa la dhaho, waxa jira shan (5) soomaaliyeed. Arrintani waa been, gumaystuhu markii uu yimi soomaaliya ma shan meelood ayay u kala fadhiday? Soo isagu ma uu san u kala qaybin shanta hadda la sheego?. Dhibtu ba waxa ay ka timid shanta soomaaliyeed, annigu shan soomaaliyeed ma ogi, ee waxa horay u jiray dal la dhaho Soomaaliya iyo dad la dhaho Soomaali."

#Duufaantabuluugga

------------------------------------------------------------------------

Sida la yidhi, Sayid Maxamed AHUN. Ayaa qof ka ay iska hor yimaadaan aragti ahaan odhan jiray "Waa xujoobey". Wiil wiilal ka tagay oo u maaro u waayey ayuu odaygii dhalay ku yidhi "orod, hebel soo dil waa xujoobay e!" odaygii ayaa kolkaa wiilkiisii soo dilay, madaxii wiilkiisa na u keenay Sayidkii. Sida la sheegay Sayidkii ayaa yidhi " Wallee haddaan hebel dhalay iskama aanan dileen". 

Haatan, kuwa shacabkood ka u soo diraya isla iyaga ee leh; soo xidhxidha, kuwa ku soo dirayaa, marka ay arkaan in ay soo xidheen gabdhahoodii waxa ay dhahaan " Wallee, hebla haddaan la dhashay ma aanan soo xidheen, iskamana xidheen".

#Duufaantabuluugga

-------------------------------------------------------------------------

Kacdoonka loo bixiyey (loo gu wan-qalay) #DuufaantaBuuluugga waa kacdoon barakaysan oo Tukaraq ka bilowday, gaadhay Badhan, Boosaaso salaamay, Gaalkacaya na bariidshey, Boocama na ku baydhay, Buuhoodle mushaaxay, dee arladoo dhanna ku baahay.

Abshir!

--------------------------------------------------------------------------

Cid na kuma raaligalinno haddii aannu nahay reer SSC midnimada iyo wadajirka soomaaliyeed, sidaas oo ay tahay waligayo waannu u dhimmanaynay una gaylamanay. Hadda na wax ba iskama kaayo bedelin. Hal-beegga aannu wax ku cabirano ayaa ah; "wadjir guud oo soomaaliyeed".
Madaxda Xamar xilalka ka qabata oo uu u gu sareeyo Madaxwaynuhu oo ku xigo Ra'iisul wasaaruhu, oo ay ku jiraan Labada gole. Waxa ay wuxu ba ku dhaarteen in ay ilaalinayaan wadajirka iyo midnimada ummadda soomaaliyeed. Taas oo ah waajib ka la ga rabo. Kuwa hadda jooga iyo kuwii hore too na kama ay run sheegin dhaartaas, waa na beeniyeen.

Annagga ayaa u dhalanay carraalenimada "wadaniyiin" oo aan ciidda soomaaliyeed cid ku raali galin e, Dawlada Xamar waxa ay na tustay wax lagaga tashado. Tamarteeda waa aan ognahay dhan ciidan se waxa jira boqol tamarood oo ay taageero ugu muujin karaan ama kareen dadka halkaa ku nool oo ay koow ka tahay, (in ay aqoonsadaan).

Qarnigan 21aad ee lagu jiro qof soomaali ah oo u dhinta calanka soomaaliyeed isagoo dusha ku sita, ama madaxa ku xidhan waxa jira dad ka deegaankaa. Hor iyo horaan ba waa na hagradeen oo na fogeeyeen. Waxa ay ku raali galiyaan rabitaankanada dad kale doonistood oo kaba diga-rogtay u na baahnayn.

Nin baa la ga hayey baydayd gabay ah oo dhahaya:

-Gocondhadan ragaadka igu dishay, ee ruuxda iga goysay,
-Iyo dhagaxan igu riixayaa, iima kala roona.
Shacabka SSC waa in ay ka fiirsadaan durbaan ka ay u tumaan mid kasta oo la ga doorto Xamar inta ay bedelayaan dhaqankooda, ka na runsheegayaan dhaarta ay u maraan midnimada soomaaliyeed jiritaankeeda.

Negeeye Xirsi

____________________________________________________________________

Waxaa la yidhi, nin ayaa waa doqon ahaa. Maalintii dambe ayaa beeshiisii socdaal ergo ah oo reero kale ah qorshaysatay. Doqonkii ayaa soo ag maray qaafadii reerka oo safarkii u diyaar garoobasa. Kolkaasuu ku yidhi "Ilma adeerayaaloow aan idin raaco, oo ha iga tagina!" odayaashii intii badnayd waa ay la yaabeen oo ku qosleen. Oday garaad badnaa ayaa yidhi " War doqonkee na inoo soo kexeeya, Laga yaabee kuwaan u tagaynno in ay doqomo ku jiraan e!" sidii ayuu ku raacay doqonkii odayaashii.

Kolkii la tagay geedkii shirka ayaa xaajadii la guda galay, oo gartii la furay. Wax ay ribataba doqon qoladii la socday baa ergadii cay nasabadda kaga saaray. Odayaashii waa yaabeen oo amakaageen!. Doqonkoodii la socday ayaa soo boodey, oo isna cay maqaarka kaga siibay, doqonkii kale. 

Doqomadii la kala aamusi, gartiina la dhammee. Shirkii markii uu dhammaaday ayaa odayadii, odaygii garaadka badnaa u mahadceliyeen in uu u soo kexeeyey doqonkoodii. 

Haatan, doqomada Hargaysa na ga joogaa, marka na la caayayo xitaa garan waaye idinna wax caaya!. Wax kale ba ha joogeen e..

Negeeye Xirsi

Gabay: Kalgacayl na waa gaban

Taladaynu gaadhnee,
Habeenkii gorfaynaba,
Galin dhexe haddii aad,
Ka baxaysid gabigeed,
Maxaad hawsha ii galin?

Kalgacaylku gabi iyo,
Gidaar soo dumaayiyo,
Maaha gudin afaysane,
Ha ka baqanin waa geed,
Jilcayoo go'aayee.!!

Garbahaaga wayn iyo,
Gacmahaagan dhaadheer,
Waxa aad u gaysaa,
Garabkaagi baan ahay,
Taasi waxay u tahay guul,
Gargaarkaad helaysee,
Gabashada ka dheeroow.

Kalgacayl na waa gaban,
Waa gocor itaal daran,
Haddii aad yar guusha na,
Waa ba guuri subaxii.
Adnna libinta gaadh oo,
Geedkuu ka kacay fuul.!!.
 
Negeeye Xirsi

Taxanaha Ramadaanka: Sheekadii 18-aad (Sheekooyin ka Qur'aan ka)

Qaaruun Qaybtii 4-aad.

Waxa uu ahaa nin isagoo kale aan waano waxba ka bedelin, nin aan qaraabo u debcin oo aan qakbigiisu aragtida xigaalada ku dararin. Wuxuu ahaa nin aan baryada kuwa sabool ka ah u dhegtaagin. Waa in kolka seefta shareecada la gu dayaa, oo xeerka Eebbe dhigay la gu la taccaalaa. Waa in uu Nabi Muuse si adag oo aan waanwaan lahayn u gu amraa, in uu xoolihiisa Sekeda ka bixiyo, dad ka saboolka ah na uu u asxaan falo. Waa in uu u sheegaa in kuwa goolmooni xoolihiisa ku leeyihiin xaq la yaqaan. Hayeeshee, waxa uu is ka dhegooleeyey, tusaalihii Muuse. Wuu ba ku jeesjeesay oo waliba been abuur ku eedeeyey. Jawaabtii fooshaxumayd ee uu Nabiga ugu jawaabay waxay ahayd "wax yaabo badan ayaannu Muusoow kuugu dul-qaadanay, waxaas noo la timi diin cusub, saa waan yeelay iska na kaa raacnay, mar ba wax baad na fartay kolkaasaan kaa yeelnay, taasi na waxa ay ku gaysiisay in aad na gu dhiirato. Imika xoolahayagii baad u soo dhigatay, wixii aad qarsanasay ayaa kaa soo ifbaxay, waxaad na tahay faalaloow beenaale ah". Dooddii ayuu Qaaruun ku dheeraaday, Muuse-na waa u jilib-dhigay. Waa amarkii Eebbe, amar ka Eebbe na muran iyo gorgortan ma galo. Goor dambe ayuu soo debcay, wixii la faraayeyna yeelay.

Waxa uu tagay gurigiisii oo xisaabeyey hantidiisa inta la ga doonayo, ee ka baxaysa. Saa fajac iyo wareer ayay ku noqotay xisaabtii u soo baxday. Cudurkiisii baa ku soo noqday, wuxuu ku mintiday in uu xoolihiisa ku gacan adaygo, si aan loo la qabysan oo wax iskaga dhimin. Marmarsiiyo ayuu doorbiday, been ayuu wax mooday waxa uu na yidhi " Muuse waa nin istustus badan, waxa uu doonayaa hanti uu sidaas ku urursado. Haddii aannu u firsanay waxa noo soo baxday in uu yahay nin diinta aad u ga fog"hayeeshee, Illaah baa ceebeeyey. Kutubta laqbaha Qur'aan ka iyo kuwa Taariikhdu sida ay qorayaan, haweenay uu duufsaday ayuu Qaaruun ku dhiiri galiyey in ay Muuuse masabidato, oo in uu ka sinaystay ay ku eedayso. Iyaduna masabidkii ayay yeeshay. Mar dambe se madal loo dhanyahay ayay ka sheegtay; in Qaaruun masabidka ku dirqiyay Muuse na uu si walba uga fogyahay dambigii ay ku eedaysay. Sidan buu shirqool ka na u ga badbaaday waxa uu na ka qaaday war-dheeri, maamuus iyo kalsooni nafeed.

Kolkuu Nabi Muuse ka quustay ayuu habaaray. Eebba na ka baryey in uu uunkiisa ka qabto, baadiyayntiisa na ka badbaadiyo. Eebbe ayaa isaga iyo hantidiisii ba dhulka la gooyey, cid u gargaarta ma uusan helin isna ma ahayn mid awoodda Eebbe iska celin kara. Dhulkii baa Qaaruun liqay, isaga iyo hantidiisii na shay dambe dib loo ga ma arag. Qoladii Muuse iyo danlaydii raacsanayd na tusaale la gu taamilo qaato ayuu u noqday. Waxay garaysteen in Eebbe uu yahay ka wax walba fala, waxa ay ku Xamdi-naqeen in aysan la mid ahayn Qaaruun. waxa ay siwacan u ogaadeen awoodda Eebbe ee kii uu doonana wax siiya, kii uu doonana ka ceshta. Waxay dheheen haddii aan Eebbe noo gargaarin sidaas oo kale ayaa dhulka la inoo la goyn lahaa, loo la gooyey Qaaruun iyo kuwa Eebbe ku caasiyoobay.

فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الْأَرْضَ فَمَا كَانَ لَهُ مِنْ فِئَةٍ يَنْصُرُونَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُنْتَصِرِينَ
وَأَصْبَحَ الَّذِينَ تَمَنَّوْا مَكَانَهُ بِالْأَمْسِ يَقُولُونَ وَيْكَأَنَّ اللَّهَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ ۖ لَوْلَا أَنْ مَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا لَخَسَفَ بِنَا ۖ وَيْكَأَنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ

Soonqaad suubban.
La soco qaybaha kale.
 
Negeeye Xirsi

Taxanaha Ramadaanka: Sheekadii 17-aad (sheekooyin ka Qur'aan ka)

Qaybtii 3-aad sheekadii Qaaruun.

Qooqaagu miyuu leeyahay dhego maqalka u daloolla? Miyuuse leeyahay qalbi wanaagsan oo weedha wanaagsani saamayn karayso?. Xoola jacayl ayaa Qaaruun la gu naanaabiyey, hantidii badnay na kibir iyo islawayni buu ka qaaday. Sidee buu ninka tilmaamahaas lihi waanada u dhegaysan karaa? Ma waxaa jirta cid isaga amar siin karta? Ma waxaa jirta cid ku dhici karta oo u soo jeedin karta wacdi uu ku waantoobo? Waxa ay ba la ahayd kuwan la hadlayaa, in ay yihiin dad ka gar daran oo hantidiisa duulaan ku ah. Wuxuu ba u haystay duul ku hawshoon hawlo isaga u yaal e, aan iyaga wax ba u ga shan iyo toban ahayn. Tabtaas ayuu u fakarayey, taas ayaa na ugu wacnayd jawaabtii qalafsanayd ee uu siiyey dadkii la talinayey. Wuxuu ku yidhi " Anigu waanadii na u ma baahni!, maxaa yeelay? Caqli iyo garaad ba anniga ayaa idinka badan. Anniga ayaa idiinku mudan, xoolaha aan haysta na waxaan ku helay; waa aqoontayda iyo xirrib ta gaarka la ii siiyey, ma ihi nin taladii na u baahane idinku isla taliya."
 

Isaga oo raba in uu sii niyad jabiyo ayuu dibada u soo baxay, wadooyinka magaalada ayuu faanfaan awgii dhex mushaaxay. Wuxuu la soo baxay dhar, fardo iyo wax wali ba wixii ay ka qurux badnaayeen, dad waynaha na indha daraandar ku ridi kara. Barwaaqadii uu Rabbi ugu deeqay ayuu la soo baxay. Kooxihii danlayda ahaa ayaa arkay bilicdaa u ku taxaashayo, fardaha shaaximan ee qaar na uu ku jooggo qaar na lagu hareer wado iyo adeeggayaasha tirada badan ee dhinacyada ka socda. waa lagu wada dhaygagay, qof wali b a na in uu indhaha ka buuxsado ayuu ku dedaalay. Waxa ay ka xanuusadeen in uu isna barwaaqadaa ku jiro iyana ay ba' iyo baahi joogta ah ku noolaadaan. Kolkaas ayay inta sheekaysteen waxa ay dheheen " bal maxaa waayaab e, na loo siin waayey waxa Qaaruun la siiyey, Alla hoodo iyo ayaan badanaa!!"

قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلَىٰ عِلْمٍ عِنْدِي ۚ أَوَلَمْ يَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَهْلَكَ مِنْ قَبْلِهِ مِنَ الْقُرُونِ مَنْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُ قُوَّةً وَأَكْثَرُ جَمْعًا ۚ وَلَا يُسْأَلُ عَنْ ذُنُوبِهِمُ الْمُجْرِمُونَ.
فَخَرَجَ عَلَىٰ قَوْمِهِ فِي زِينَتِهِ ۖ قَالَ الَّذِينَ يُرِيدُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍ.

Gacalayaal, aynnu wax badan ku qaadano sheekooyinka Qur'aanka ee kuwii ina ka horeeyey.

Sheekooyinka Qur'aan ka waxaa qoray M.A Jaadalmawlaa. Waxaa na soomaaliyeeyey A. F. C. Idaajaa.
La soco qaybaha kale
Soonqaad wanaagsan.
 
Negeeye Xirsi

Taxanaha Ramadaanka: Sheekadii 15-aad ( Sheekooyin ka Qur'aan ka)

Sheekadii Qaaruun Q2aad.

Waxa ay arkeen tolkiis in uu yahay nin hanti urursi keliya ku hawlan, inkastoo inta kale ay gaajo ku seexato. Nin ku mashquulsan hadba dharka midka ugu qaalisan in uu ku xaragoodo, inkastoo inta kale ay qaawantahay. Wuxuu intaa ku darsaday kibir, isyeelyeel iyo arxan la'aan. Markay dhaqankaa ku arkeen ayay ku kahdeen, markaas ayay isku dayeen isaga iyo khayrka in ay isbaraan oo ay ka weeciyaan tubta qaloocan ee uu ku joogo. Waxa ay kula taliyeen; in aannu xoolaha ku kadmin kuna baadiyoobin, dadka qolada la ah na uu u samafallo. Waxa ay ku guubibiyeen kuwa dhibta qaba in uu ilmada ka tiro, waxa ay u sheegeen haddii uu sidaas yeelo in uu ka mid noqonayo, kuwa dunida guudkeeda magaca dheer ku yeesha, aakhira na uu ajar iyo wax xoolaha ka qaalisan uu abaal marin u heli doono. 

Waxa ay ku dheheen " Dooni maynno adduunyada iyo ku raaxaysigeeda in aad faraha ka qaado. Waxaan ku gu la talinaynnaa Risiqa kiisa wanaagsan in aad u xusul-duubto oo xalaal mooyee aadan xaaraan afkaaga iyo mooradaada too na u quudhin. Xalaasha uun ku dedaal oo iyada sidaad doonto u gu raaxayso. Kuwa sabool ka ah wax sii, waligaa wax taaro oo u asxaan fal, siduu adiga Eebbe kuu gu asxaan falay. Tabtaas haddii aad yeesho barwaaqada aad haysato ayuu Eebbe wax kuugu sii darayaa oo weliba kuu barakaynayaa. Ogoow hantidu waa wax aan mar na joogto noqon, waa wax sida hoos ka u baaba'a oo aan raagin, waa ammaanno laguu dhiibtay oo lagaa ceshan doono. Sidaas darteed ha ku farxin maal ka lagu siiyey oo ha ku kibrin. Ka dhigo wax intaad ifka joogto aad danahaaga ku qunsato, liibaan aakhira na aad ku gaadho. Jacaylka aan kuu qanbno ayaa waanada na ga keenaya, waxaan doonaynnaa in aad hantidaada si hagaagsan u adeegsato, waxa aan ka baqaynnaa intaad kibirto in aad aad deegto, janadii Eebba na waydo."

۞ إِنَّ قَارُونَ كَانَ مِنْ قَوْمِ مُوسَىٰ فَبَغَىٰ عَلَيْهِمْ ۖ وَآتَيْنَاهُ مِنَ الْكُنُوزِ مَا إِنَّ مَفَاتِحَهُ لَتَنُوءُ بِالْعُصْبَةِ أُولِي الْقُوَّةِ إِذْ قَالَ لَهُ قَوْمُهُ لَا تَفْرَحْ ۖ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْفَرِحِينَ
وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ ۖ وَلَا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا ۖ وَأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ ۖ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْأَرْضِ ۖ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ

Sheekooyinka Qur'aan ka waxaa qoray M. A. Jaadalmawlaa. Waxaa na soomaaliyeeyey A. F. C Idaajaa.
Soonqaad suubban
Lasaco qaybaha dambe
Aynnu ku taamilo qaadanno sheekooyin ka Qur'aan ka.
 
Negeeye Xirsi

Taxanaha Ramadaanka: Sheekadii 14-aad (Sheekooyin ka Qur'aan ka)

Sheekadii Qaaruun.

Qaaruun waxa uu ka mid ahaa qoladii Nabi Muuse, xigto aad iskugu dhow na waa ay ahaayeen. Wuxuu ahaa nin uu Eebe ugu deeqay hanti aad u tiro badan. Barwaaqo adduun ayaa na gacmihiisa ku ururtay. Barwaaqo aan in yar mooyee, aan Aadanaha badankiis u gacan galin. Furayaasha Khasnadihiisu waa ay ka badnaayeen in kor loo qaadi karo, inkastoo dhalinyaro xoog badan oo shaqaale u ahayd iskugu tagaan. Dharka kiisa ugu qaalisan ayuu xidhan jiray, mar kasta oo uu dibada u soo baxana wuxuu gashan jiray hu'ga kiisa ugu bilicda san, aqalada kuwaada ugu waaweyn uguna gogol wanaagsan ayuu degi jiray, adeegayaal iyo adoon tiro badan ayuu lahaa, waxaa na u weheliyey saaxiibbo aan agihiisa ka fogaan, oo farax galintiisa u jeebban. Si wal ba ayuu u raaxaysan jiray, waxa uu na isku dayi jiray in uu gaadho raaxada dhammaad keeda, waaba haddii ay leedahay meel ay ku dhammaatee!.

Tan iyo waagii la is uumay, xooluhu waxa ay ahaayeen quruxda nolosha iyo tiirar ka ku taagantahay ee ugu waawayn. Kii xoolo hela meel na ka buuxsadaa, waa kibraa oo qooqaa, wuxuu na u maleeyaa in aan cidi na wax yeeli karin. Waxay la noqotaa dadka kale oo dhan in laga abbuuray, dhoobo midda isaga laga abbuuray ka duwan, markaas buu u qaataa in loo abuuray in ay isaga uun u adeegaan. Markuu hadlo oo codkiisa maqlaan madaxa ayay hoos u dhigaan, markuu amro oo farta meel ugu fiiqo degdeg bay u aadaan. Waa wada okobanyihiin hadalkiisa cid "maya" odhan kartaa na ma jirto. Qaaruun dadka ifka ku nool kama uu duwanayn, wuxuu ahaa nin sida dadka kale u dhaqmaan u dhaqma. Waxa uu ku qooqay qoladii uu ka dhashay wuu na gardaraysan jiray. Kuwa hodanka ahi haddii ay siwacan u fakari lahaayeen oo waahayaha noloshu sida ay dhabtii yihiin u baran lahaayeen waxa ay ogaan lahaayeen xoolaha oo kaliya in aan dadka lagu hanan karin. Waxa ay ogaan lahaayeen dadku in uu samafalkana adoon u yahay, oo haddii ay wax siiyaan soo na dhaweeyaan ay waxay u diraan iyagoo ku faraxsan yeeli lahaayeen. Sidaas bay laabaha dadka ku taabi lahaayeen. 

Sidaas bay naftooda khayr farabadan ugu soo jiidi lahaayeen, sidaas bay wanaag iyo janada Eebbe ku heli lahaayeen. Sidaas baa dadku ku jeclaan lahaa oo hareerahooda isku soo tubi lahaa. Ifka ayay magac wanaagsan ku joogi lahaayeen, aakhira na abaal marin wanaagsan ayay ku naaloon lahaayeen...

Sheekooyinka Qur'aanka waxaa qoray M.A Jaadal-mawlaa. Waxaa na soomaaliyeeyey A. F . C Idaajaa.
Lasaco qaybaha kale.
Soonqaad wanaagsan.
 
Negeeye Xirsi

Taxanaha Ramadaanka: Sheekadii 13-aad (Sheekooyin ka Qur'aan ka maamuuska leh).

Qaladdii lagu dhuftay reer Israa'iil Q-3aad.

Maalin maalmaha ka mid ah ayay eegeen dhanka Bari, markaas bay halhaleel indhaha kagala soo noqdeen. Waxay arkeen habaas cirka isku shareeray oo iftiinkii qoraxda qariyey. Habaaskaasi markii uu baaba'ayna waxa ay indhaha ku dhufteen, abaanduulle dhiiran oo hogaaminaya col sida cammuuddaas ah, oo wada geesiyaal ah, cid hor istaagi kartaana aysan jirin. Kaasi waxa uu ahaa Boqor Buqta-Nasar oo iyaga Baabil kaga soo duulay, i saga oo hoog iyo ba' la maagan. Cadhadii Eebbe oo la soo diray iyo dhirifkiisii ayuun buu ahaaye, yaa in uu is-hortaago awood u leh? Waxa ay iswayiiyeen "Toloow cadaabkii uu armiyaa nagu cabsiin jiray ma kan baa?" iyaga oo wax malamalynaya ayuu Buqta-Nasar magaaladii weerar ku soo qaaday. Isagoo aad moodid dugaag gaajo dubatay oo hilba doon ah. Wax alla wixii uu ku soo baxay askaaxda ayuu ka dhigay, dhismihii u muuqda waa dumiyey, magaaladii na cagta ayuu mariyey. Baytul Maqdas isaga muxuu ku falay? Wuu xurmo tiray oo wuu fadareeyey, daaqadihiisii ayuu daadiyey, Eebbe in lagu caabuda na intuu diiday ayuu albaabbada iskugu dhuftay.

Qoladii reer Israa'iil na waa duleeyey, oo gumeeyey. waxa uu ka dhigay mid uu dilo iyo mid uu qafaasho. Dhulka ayuu ku firdhiyey, koox walbina horteeda ayay u baynuuntay.

ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الْمَسْكَنَةُ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ الْأَنْبِيَاءَ بِغَيْرِ حَقٍّ ۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ.

Sannooyin idil ayaa dagaalkaas ka soo wareegay Buqta-Nasar na waa geeriyooday. Boqortooyadii arlada Baabil waxa ay u gacan gashay Boqor aan naxariistu qalbigiisa ka dhammaan, oo camal iyo caynaan samaa. Wuxuu arkay reer Israa'iil oo gumaysi ba'an ku jira oo galab iyo subax nool ba si foolxun loo gumaysanayo. Markaas buu yidhi "War kuwani maxay ahaayeen?" waxaa loogu jawaabay "waa dirkii Yacquub waa na faracii uu Daa'uud awoowaha u ahaa, waxay degi jireen SHAAM oo ah dhul biyo macaan adiga aabbahaa ayaa gumaysi ku jirabay oo inta qabkoodii jabiyey, karaamadii ka qaaday, duliga aad aragtana ku xukumay" erayadaas ayaa Boqorkii beer-qaaday, dareenkiisii naxariista na dhaqaajiyey.

Markaasuu inta u yeedhay ku yidhi "isa soo urursada oo dhulkiinii ku laabta"

Maalintaas kadib dhulkoodii ayay ku laabteen, Eebbe mar kale ayuu u barwaaqeeyey, wiil iyo waxad ba waa siiyey. Waxaa ku haboonayd in ay wax ku qaataan wixii ay soo mareen oo nimcada la siiyey ku mahadnaqaan. Hayewshee nafta xumida lagu daabacay ma wanaag bay u xuslin kartaa? Sidee bayse u hagaagi karaan duul u Nabi Yuusuf wax yeeladiisa isku garabsaday, kadib na Nabi Muuse dhibaateeyey? Xarkihii duliga markii laga furayna waxa y ku noqdeen dulmigii ay nu kici jireen. Xumahaas waxay ku jiraan ba waxa ay dhegta dhiigga u dareen Sakariye iyo Yaxye oo ahaa laba Nabi oo naxariis badan. Waxaad moodaa in naftoodu dhiigga u oomantahay ama iyaga iyo Nabiyada ay utuni u horaysay. Rabbina mar kale ayuu ciqaabay waxaa na laga adeejiyey nin la odhan jiray JUUDAARIS. kanina wax xil leh oo dhan ayuu ku falay, koox walibana meel ayay u carartay. Taasna waxa ay ku mutaysteen dilka Rususha Eebbe iyo caasinimadoodii ay caadada ka dhigteen.

لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَىٰ لِسَانِ دَاوُودَ وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ.

Sheekooyinka Qur'aanka waxa qoray M. A. Jaadal-mawlaa. Soomaali waxa u rogey A. F. C Idaajaa.
 
Negeeye Xirsi

Taxanaha Ramadaanka: Sheekadii 11-aad (Sheekooyin ka Qur'aan ka maamuus ka leh).

Qaladdii la gu dhuftay reer Israa'iil Q 2-aad.

Isagoo sii wata ayuu yee " si fiican ii dhegysta waxa aan idiin soo jeedin doono, Eebbe waxa uu iigu waxyooday in aan idiin yeedho oo cadaab ka Eebbe idiinka digo. Haddii aydin ka laaban aqoon daradan aad ku dhex jirtaan, waxaa hubaal ah in Eebbe idinka adeejin doon Bidood xoog badan iyo askaro wada tiiri miidhan ah oo laabahooda naxariistii ka dhammaatay. Waxa uu idin ku Imtixaani doonaa ciidamo idiin tudhin sida xoolaha na idin hogaansada. Guutooyin macangag miidhan ah oo aqaladii na inta meel wal ka soo gala baabah ka dhiga una roga berimo kharaab ah. Gaasas qalcadihiinna waaweyn burburiya, beerihii na godod bahalo galeen ah u bedela. Wuxuu Eebbe idinku saladi doonaa cadow idin ka adag oo Mawlacyada aad ku cibaadaysataan burburiya, dumarkii na xalaashada, raggiinana mid la dilo iyo mid la qafaasho ka yeela. Inta aan idin la talin karo waan idin la taliyey, maanta kadib idin ka ayay idin jirtaa wadada aad qaadaysaan iyo sidaad yeelaysaa."

Koodii ugu da' weynnaa ayaa yidhi " War ma waxan baad noo soo kulmisay oo dadkaan oo idil iskugu yeedhay? Been ayaad Eebbe ka sheegtay, farriin aan isaga ka imanna waad ka warisay. Illaahii annaga uunkiisa naga dhex doortay, ee Kitaabkiisa na gudoonsiiyey, sidee buu boqortooyadayada u baabi'inayaa, ugu na saladiyaa gaallo dabka caabbudda?. Waxa aadan ogayn ayaad ku sheekaynasaa waxa aad na ku socotaa wax aan jirin iyo mala awaal!." Nabi Armiyaa waxa uu ku jawaabay " Ciidankaas gaalada ahi waa mid uu Eebbe idinku cadaabayo oo sida daadadka iyo daacuun ka wax walba cagta mariya. Maxay ku kala duwanyihiin in la idinku salido aafo huf idinka dhigta iyo in la idinka adkaysiiyo boqor ma nexe ah oo idin dulaysta? Eebbe ayaa markhaati u ah in aan taladii samayd idin kula taliyey beenna idinku maaweelin. Naftii na u tashada, aayihiiina na ka fiirsada".

Markaas ayay dheheen " Murankaagii ayaa nagu batay, waxaad moodaa dulqaadkayagii badnaa in aad ku sirantay, dabadeed na warar aan la aqoon aad nagula dhiiratay. Waxa keliya ee aad naga mudantahay waa in aan gacmaha iyo lugaha silsilado kaaga jabinno, xabsi mugdi badanna kugu tuurno, ama aannu meel fogaan badan kuu masaafurino. Waagu markii uu baryeyna Nabi Armiyaa waxa uu ku dhex jiray Xabsi, isagoo silsiladaysan oo aan dhinac na u nuuxsan Karin. 

Sheekooyinka Qur'aanka waxa qoray M. A. Jaadal-mawlaa. Waxaa na soomaaliyeeyey A. F. C Idaajaa.
Lasoco qaybaha kale.
Soonqaad suubban
Sheekooyinka dadkii hore dhug aynnu u yeelanno.
 
Negeeye Xirsi